De euro is de afgelopen uren in woelig vaarwater gekomen op de forex, nadat de Europese Centrale Bank gisteren bekend maakte niet langer Griekse staatsobligaties te accepteren als onderpand voor nieuwe leningen aan Griekse banken. Een beslissing die de banken in grote problemen kunnen brengen.
De koers van de EUR/USD dook de afgelopen uren naar beneden op de valuta markt, van rond de $1,1460 tot $1,1300 aan het begin van de Aziatische sessie. Aan het begin van de Europese sessie was er wat herstel, mede onder invloed van verrassend goede cijfers over de Duitse economie, waar de nieuwe fabrieksorders in december met 4,2 procent bleken te zijn gestegen, veel meer dan de 1,4 procent die was voorspeld.
Maar het is toch vooral de situatie in Griekenland die de euro beweegt op het moment. De ECB besloot gisteren geheel onverwacht om de uitzonderingspositie voor Griekse obligaties - wiens rating normaal gesproken niet voldoende is voor acceptatie als onderpand door de ECB - abrupt te beeindigen, althans vanaf 11 februari.
De ECB heeft hiertoe besloten, omdat, zo zegt de hoofd econoom van de ECB, Peter Praet, vandaag in een interview in de Franse krant Les Echos:"De voorwaarden voor toegang tot liquiditeiten van de Europese Centrale Bank zijn duidelijk. Als aan die voorwaarden niet langer wordt voldaan, kan de ECB niet anders dan daaruit zijn conclusies trekken."
Praet gaat in het interview niet in op de specifieke onvrede over de Griekse handelswijze, maar duidelijk is dat de huidige Griekse regering plannen heeft die indruisen tegen het met de troika afgesproken saneringsplan, zoals het verhogen van het minimum loon, het stoppen met privatiseringen, het opnieuw aantrekken van eerder ontslagen ambtenaren en het herinvoeren van een kerstbonus voor armere gepensioneerden.
In een verklaring zei de ECB dat de beslissing van het bestuur was gestoeld op het feit "that it is currently not possible to assume a successful conclusion of the program review and is in line with existing Eurosystem rules." Dat lijkt een verwijzing naar de weigering van de Griekse regering om te praten met de troika.
Griekse banken kunnen nu nog wel aankloppen bij de Griekse centrale bank, die toegang heeft tot de Emergency Liquidity Assistance van de ECB, maar die leningen zijn veel duurder en vormen dan ook geen lange termijn oplossing voor de noodlijdende Griekse banken. De afgelopen maanden is bij de banken al zo'n 15 miljard aan tegoeden opgenomen door Griekse spaarders, en de vrees is dat die praktijk op korte termijn zal omslaan in een ware bankrun.
Het zijn dus opnieuw spannende tijden voor de euro. Kengo Suzuki, hoofd forex strategist bij Mizuho Securities Co. in Tokyo: "Close attention is warranted; these intense negotiations will likely continue through this month. In the end, I believe there will be some compromise but in the next two to three weeks leading up to that, momentum may mount to push the euro down to $1,1."
Het is daarbij duidelijk dat de druk meer op de Griekse regering ligt dan op de EU, waar de overtuiging is dat een vertrek van Griekenland uit de Eurozone weliswaar negatief maar niet desastreus zou zijn.
Dat denkt ook Gary Jenkins, hoofd krediet strategist bij LNG Capital. "I can't help thinking that the party that is going to have to make the most compromises to get a deal done are the Greek government, as I just do not see Mrs. Merkel doing anything other than playing hardball."
De vraag is of de Grieken dat ook doorhebben. Later vandaag zal de nieuwe Griekse minister van financien, Yanis Varoufakis, in ieder geval spreken met zijn Duitse collega Wolfgang Schauble in Frankfurt. Dat zal ongetwijfeld een interessant gesprek worden.