Een nota van een belangrijke Chinese econoom, waarin deze oproept tot het afschaffen van de dollar dominantie, heeft enige opschudding veroorzaakt aan de vooravond van een G-20 bijeenkomst in Nanjing, aankomende donderdag.
Volgens de econoom, Xu Hongcai, zorgt de dominantie van de dollar in het mondiale financiele systeem voor een grotere kans op onrust en instabiliteit. Zijn centrale argument is dat andere landen geen enkele invloed hebben op het monetaire beleid van de V.S. terwijl dit beleid wel zeer schadelijk kan zijn voor de mondiale economie.
"Nations around the world have no way of restricting dollar issuance by the Federal Reserve. The current international monetary system lacks both stability and fairness." aldus Xu in de nota.
Hoewel Xu's nota niet het officiele standpunt van Chine heet te verwoorden, valt dit binnen het complexe Chinese politieke systeem wel zo uit te leggen. Xu Hongcai is namelijk vice-afdelingshoofd bij het China Center for International Economic Exchanges, een belangrijke Chinese denktank.
Het China Center heeft ook namens de Chinese overheid het forum georganiseerd waar donderdag de ministers van financien, centrale bankiers en academici uit de G20 bijeenkomen om te praten over het hervormen van het mondiale monetaire systeem.
De nota is bovendien deze week in het Chinees op de website van de denktank gepubliceerd (www.cciee.org.cn). Dit zou door de Chinese autoriteiten nooit zijn toegestaan wanneer het niet de goedkeuring van het Centrale Committee zou wegdragen.
Dollar trap
In zijn nota noemt Xu de 'dollar trap' als een van de belangrijke redenen waarom het huidige, door de dollar gedomineerde monetaire systeem, zou moeten worden hervormd.
De dollar trap is het idee dat landen de facto gedwongen worden om hun dollar reserves aan te houden, omdat de dollar snel in waarde zou dalen wanneer ze hun reserves (te snel) zouden afwikkelen, waardoor de dollar reserves nog minder waard zouden worden. Omdat de mondiale economie zo afhankelijk is van de dollar wordt deze dus kunstmatig hoog gehouden door de andere landen.
Dit geldt overigens in hoge mate voor China zelf, dat voor $2850 miljard aan forex reserves had eind 2010, meer dan welk ander land dan ook. Economen schatten dat ongeveer twee-derde daarvan in dollars zijn.
Het probleem voor China is dat het grote hoeveelheden dollars moet kopen op de forex en herinvesteren in dollar assets om de eigen currency, de Yuan, goedkoop te houden. Daarmee stimuleert China, tot woede van de V.S. en in mindere mate Europa, de eigen export.
Hervorming IMF
De oplossing die Xu voorstelt draait vooral om diversificatie. Wanneer landen meerdere valuta in gelijke mate onderdeel zouden maken van hun reserves, zou de afhankelijkheid van de dollar afnemen. Landen hebben nu ook al wel verschillende currencies in hun reserves, maar veruit het grootste deel daarvan is in dollars.
Verder wil Xu een belangrijkere rol voor het IMF.
"If any international reserve currency depreciates, the IMF would be responsible for issuing a timely alert, increasing international pressure to force the country in question to take measures to stabilise its currency."
Hieruit blijkt de gedroomde Chinese stijl van aanpak, waarbij individuele landen door het collectief gedwongen kunnen worden om meer in de pas te lopen.
Deze visie kan in andere G20 landen waarschijnlijk op weinig steun rekenen. Los van de fundamentele bezwaren tegen het diepe ingrijpen in de souvereiniteit van een land met een verzwakkende valuta, zijn de meeste economen het erover eens dat het systeem van de 'floating currencies', waarbij valuta vrij verhandeld worden op de forex, op de langere termijn het meest stabiel is.
Ook het SDR idee wordt door Xu opnieuw van stal gehaald. De Special Drawing Right is de rekencurrency van de IMF, die een gewogen gemiddelde is van 's werelds belangrijkste valuta. Eerder is door China - en ook enige tijd geleden nog door Frankrijk- al voorgesteld om de SDR in te bouwen in het mondiale currency reserve systeem, waardoor de dollar vervangen zou kunnen worden als dominante reserve currency. Omdat de SDR geen echte valuta is wordt dit idee echter vaak afgedaan als onpraktisch.
Het grote lek in Xu's nota is dat de Chinese overheid niet per se dollars hoeft te blijven kopen, daarmee de dollar kunstmatig laag houdend en de Yuan kunstmatig hoog. China zou ook kunnen besluiten om de eigen valuta ook vrij te laten verhandelen op de forex en stoppen met het kopen van dollars om een kunstmatige koers af te dwingen.