Een Introductie tot Crypto Yield Farming — de Kansen en de Risico's
Met yield farming zet je je crypto's aan het werk om extra geld te verdienen
300% rente op je crypto? Kan dat echt? Waar is het addertje? Lees dit artikel om de basisprincipes te begrijpen van yield farming, de mogelijke opbrengsten, en natuurlijk ook de risico’s.
Definitie: Yield farming is het uitnutten van je cryptomunten in ruil voor een beloning in crypto.
Yield farming kan op verschillende manieren. Sommige manieren zijn vrijwel zonder extra risico — afgezien van het inherente koersrisico dat gepaard gaat met het bezitten van crypto, zoals dat ook geldt voor het bezitten van aandelen— sommige manieren kennen aanzienlijk meer risico, maar ook een navenante beloning.
Staking pool
De minst riskante manier van yield farming is je crypto's in een zgn. staking pool stoppen. Hiervoor krijg je een beloning in de vorm van crypto's. Staking wordt gebruikt voor het minen van proof-of-stake coins zoals bijvoorbeeld Cardano. (Het bitcoin protocol werkt volgens een proof-of-work concept; bitcoins worden daarom gemined door een soort puzzel op te lossen.)
Je Cardanos in een staking pool stoppen biedt geen extra risico naast het bezitten van Cardano. Je kunt je Cardanos op ieder moment uit de pool halen en verkopen. De beloning voor het meedoen in de staking pool wordt uitbetaald in de vorm van Cardano's. Behalve Cardano werken ook veel andere coins met staking pools.
De Annual Percentage Yield, of APY, van dit soort staking varieert van een procent of vijf, zes tot soms tientallen procenten voor nieuwere cryptomunten die nog bezig zijn hun positie te vestigen.
Je kunt op crypto exchange Binance overigens tegenwoordig aan allerlei staking pools deelnemen met een keur aan cryptomunten, zowel in locked staking —waarbij je je crypto's voor een periode van bijvoorbeeld 30, 60, of 90 dagen vastzet— als in flexible staking, waarbij je je coins ten alle tijde op kan nemen.
Peer-to-peer lending
Je kunt je crypto's ook uitlenen via een zgn. peer-to-peer lending platform, oftewel een decentraal leen platform zoals Compound. Op een dergelijk platform kunnen gebruikers crypto's lenen tegen een rentepercentage. Leners moeten bovendien een deel van de lening afdekken met een onderpand, doorgaans in ethereum.
Uitleners op een peer-to-peer lending platform zijn dus eigenlijk kleine bankjes. De rente percentages kunnen aardig oplopen, maar er is natuurlijk altijd een risico dat de lening niet wordt terug betaald.
Liquidity mining
De meest riskante vorm van yield farming is liquidity mining. Hierbij stel je je cryptomunten ter beschikking van een decentrale crypto exchange zodat er voldoende liquiditeit is om crypto swaps te doen.
Om goed te begrijpen hoe liquidity mining in zijn werk gaat moeten we eerst kijken naar het verschil tussen de traditionele, gecentraliseerde crypto exchanges zoals Binance en Coinbase, en de relatief nieuwe DEX's, oftewel Decentrale Exchanges.
Betalen zonder banken
Cryptovaluta hebben geleid tot veel innovatie. De blockchain heeft ervoor gezorgd dat transacties decentraal snel en veilig kunnen worden verwerkt en vastgelegd. En dat betekent dat traditionele, sterk gereguleerde tussenpersonen zoals banken, beurzen en andere financiële instituties niet meer per see nodig zijn.
De belofte is dat geld vrij kan zijn, zonder bemoeienis van overheden en banken.
Traditionele crypto exchanges
Zelfs als je niets hebt met crypto heb je vast wel eens gehoord van Coinbase of Binance. Dit zijn centrale crypto exchanges waar je met fiat currencies zoals euros en dollars cryptomunten zoals bitcoin en ethereum kunt kopen. Omdat deze partijen fiat currencies accepteren zijn ze ook onderworpen aan de lange arm van financiële autoriteiten. Zo moeten ze voldoen aan allerlei wettelijke bepalingen, de identiteit van hun klanten verifiëren, en eventuele verdachte transacties melden.
Gezien het gedecentraliseerde, tussenpersoonloze, onafhankelijke karakter van de crypto markt is dit eigenlijk een merkwaardige situatie. Het is dan ook niet gek dat de technologie van de blockchain is gebruikt om gedecentraliseerde crypto beurzen op te zetten die vaak heel anders werken dan de traditionele beurzen.
Een gecentraliseerde beurs werkt met een orderboek en een battaljon marktmakers die koop- en verkooporders tegen de marktprijs verwerken. Tegenwoordig is het hele proces geautomatiseerd. Het geheel blijft echter in handen van de eigenaar(s) van de beurs.
DEX: de gedecentraliseerde exchange
Een decentrale exchange of DEX werkt niet met centrale market makers maar met zogenaamde liquidity pools: stuwmeren van geld waar een voorbijkomende koper mee kan interacteren om de gewenste conversie te bewerkstelligen.
De rollen van 'koper en verkoper' vallen hierbij weg. Iedereen die op een beurs komt komt daar voor een reden. Hij wil iets inruilen voor iets anders. Iedereen is dus in zekere zin koper en verkoper.
Stel dat op zo’n beurs bitcoins voor ether wordt verhandeld. Er bestaat op die beurs dan een stuwmeer dat voor de helft uit bitcoin bestaat en voor de helft uit ether. Ik kan mijn ether direct omwisselen in bitcoin, tegen de op dat moment geldende marktprijs. Ik betaal ook een bepaald percentage transactiekosten — vaak 0,2 of 0,3% van de transactie.
In feite bestaat die exchange eigenlijk helemaal niet. Mijn handelingen op de app of website van de 'exchange' spreken een smart contract aan dat de transactie volledig autonoom verwerkt. Het smart contract woont op de blockchain, is volledig openbaar, en kan niet worden veranderd.
Niemand is eigenaar van het smart contract. Dat is een fundamenteel verschil met een gecentraliseerde exchange zoals Binance.
Voor ieder transactiepaar dat wordt verhandeld bestaat een eigen liquidity pool en een eigen smart contract. De bouwer van het smart contract ontvangt een klein deel van de transactiekosten en de rest gaat naar de verschaffers van liquiditeit.
Het verschaffen van liquiditeit
Als liquidity provider draag je bij aan de liquidity pool — het stuwmeer.
- Je stort beide coins - vaak in een ratio van 50:50. Het gaat hierbij om de relatieve waarde van de coins, dus bijvoorbeeld 1 BTC van $50.000 en 25 ETH van $2.000.
- Je verliest je eigendom van de munten zelf.
- Je wordt eigenaar van jouw aandeel in de pool en ontvangt liquidity pool tokens. Deze vertegenwoordigen een bepaalde waarde, die de relatieve waarde van je investering ten tijde van storting weerspiegelt.
Je zult wellicht denken dat het verschaffen van liquiditeit een riskante bezigheid is, aangezien de meeste cryptovaluta nou niet direct bekend staan om hun stabiliteit. Als bitcoin in waarde stijgt, terwijl ether gelijkblijft, verandert de samenstelling van de liquidity pool. Er wordt immers bitcoin uit de pool getrokken en ether gestort door mensen zoals ik.
Vergeleken met een scenario waarbij je beide munten eenvoudigweg hodlt—oftewel vasthoudt—loop je inderdaad risico op extra verlies. Dit wordt ook wel impermanent loss genoemd. Impermanent omdat het verlies slechts permanent wordt als je je geld weer uit de liquidity pool haalt. Je kunt ook wachten totdat de pool zichzelf weer in de voor jou optimale balans heeft gebracht.
Een aardig beeld voor de gezondheid van je investering in een liquidity pool is een weegschaal die in balans moet blijven om optimaal te presteren. Als de weegschaal uit balans raakt, verlies je meer dan je zou doen als je de twee coins in je wallet had laten staan.
Vergis je niet. Het kan zelfs zo zijn dat je investering volkomen waardeloos wordt. Als één van beide coins zijn waarde verliest en naar nul gaat, dan verdwijnt de andere munt — die dus nog wel waarde heeft — volledig uit de pool. Hierdoor wordt jouw aandeel in de liquidity pool in feite gereduceerd tot een aandeel in een stuwmeer aan waardeloze tokens.
Een manier om de kans op impermanent loss te verkleinen is door stable coins zoals Tether en BUSD tegen elkaar uit te zetten. In dat geval fluctueert de waarde van de ene coin ten opzichte van de andere coin immers nauwelijks.
Gezien de volatiliteit van cryptovaluta is impermanent loss in ieder geval een risico om rekening mee te houden.
Liquidity mining in de praktijk
Een liquidity provider zet zijn coins dus vast en loopt in ruil daarvoor nogal wat risico. De transactiekosten alleen zijn onvoldoende compensatie voor het verlies van liquiditeit en het risico op impermanent loss.
Daarom geeft de gedecentraliseerde beurs vaak extra incentives aan liquidity providers in de vorm van aandelen in het platform. Als het goed gaat met het platform gaat de waarde van deze aandelen steeds verder omhoog, waardoor de liquidity provider steeds meer resultaat ziet van zijn investering.
Zoals we in de vorige paragraaf zagen ontvang je een bewijs van je aandeel in de liquidity pool. Deze LP tokens hebben een eigen waarde, waarin je aandeel van de transactiekosten ook verwerkt zit. Je kunt deze tokens vastzetten in ruil voor aandelen in de gedecentraliseerde beurs. Dit vastzetten doe je in een Vault, een Farm, of een Crypt.
Maar je kunt ze ook bij een derde partij vastzetten. Deze partij kiest voor jou de hoogst renderende optie en/of converteert de aandelen in het beursplatform regelmatig in meer LP tokens. Zo groeit je investering in de liquidity pool op een manier die lijkt op samengestelde interest. Rente over rente eigenlijk.
Aan de ene kant neemt de waarde van je LP tokens toe, doordat ze worden vermeerderd met de transactiekosten. Aan de andere kant ontvang je steeds meer LP tokens, omdat de aandelen in het beursplatform een aantal keer per dag worden omgezet in LP tokens.
Als klap op de vuurpijl geeft zo’n derde platform je vaak ook nog eens aandelen in hún platform — laten we ze airmiles noemen — omdat ze erbij gebaat zijn dat jouw LP tokens zo lang mogelijk op hun platform blijven hangen. Zij pakken namelijk zelf ook een kleine portie van de verkoop van de aandelen in het beursplatform. En als dat derde platform groeit worden die airmiles ook steeds meer waard, waardoor de rentevoet op je geïnvesteerde liquiditeit ongekende hoogtes kan bereiken.
Sommige platforms bieden zelfs de optie om de airmiles van het platform zélf nog weer te farmen, waardoor je nog een extra boost kunt krijgen op je al torenhoge rente.
Snap je het nog?
De risico’s van liquidity mining
Het is belangrijk om te beseffen dat liquidity mining gepaard kan gaan met significante risico’s, en dat naarmate je meer activiteit ontplooit met je tokens en airmiles behalve de kansen op een (veel) hoger rendement ook de risico’s zich kunnen opstapelen.
Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat de overheid morgen de toegang tot de cryptosphere dichtgooit. De slimme investeerder kan dan meestal nog wel bij zijn investeringen, maar het effect op de markt zal groot zijn, waardoor de cryptovaluta die je hebt aangeleverd aan de liquidity pool in waarde zullen dalen. Dit geldt ook (misschien nog wel meer) wanneer de Amerikaanse of Chinese overheid dergelijke draconische maatregelen neemt, of zelfs maar overweegt.
Een ander risico is dat een van de twee cryptovaluta sterk in waarde daalt of zelfs compleet waardeloos wordt, met enorme gevolgen voor jouw investering. Immers: als een van de twee munten onderuit gaat wordt jouw liquidity pool investering door hetzelfde doucheputje het riool ingeslurpt. Dit fenomeen wordt zoals gezegd ook wel impermanent loss genoemd en het verlies is potentieel veel groter dan wanneer je beide munten simpelweg zou vasthouden. (Een potentiële verdediging hiertegen is twee stable coins tegen elkaar uit te zetten.)
Het netwerk waarop de gedecentraliseerde exchange opereert kan verder onderhevig zijn aan aanvallen, kwetsbaarheden, of andere factoren die buiten jouw invloedssfeer liggen. Als het netwerk onbruikbaar wordt, aan reputatie inboet, of een zgn. hard fork ondergaat (een splitsing van de community die het netwerk onderhoudt), dan kan dat grote effecten hebben op de organisaties die zich op dat netwerk staande proberen te houden. Dit kan stroomafwaarts allerlei gevolgen hebben voor je investering.
De gedecentraliseerde beurs waaraan je je geld ter beschikking hebt gesteld kan zelf ook met soortgelijke problemen te maken krijgen, waardoor je in het ergste geval je investering kunt verliezen. Zo kan bijvoorbeeld het smart contract waaraan je liquiditeit hebt verschaft gehackt en leeggehaald worden. Dit kan ook gebeuren met een ander smart contract van dezelfde maker, en dat kan er weer voor zorgen dat het vertrouwen in het hele beursplatform verdampt en de aandelen ervan waardeloos worden.
En het derde platform dat je LP tokens op de optimale manier probeert uit te farmen? Ook dat kan in de problemen komen.
Lees ook: 7 tips waarmee je de risico's van yield farming kunt verkleinen
Daar staat tegenover dat de potentiële winsten ook astronomisch zijn.
Het idee bij yield farming is dat je er voor langere tijd mee in zee gaat. In een weekje groeit je geld meestal niet noemenswaardig, zelfs niet tegen een APY van 500%. De meeste mensen behandelen yield farming als een spaarrekening, en daar haal je ook niet zomaar geld vanaf.
Dit alles houdt in dat je jezelf blootstelt aan een flinke hoeveelheid risico. Niet zozeer met het deelnemen aan een staking pool (zoals bijvoorbeeld een Cardano staking pool), maar wel met het uitlenen van crypto op een peer-to-peer lending platform, en nog weer meer bij liquidity mining op een decentrale exchange.
Dit is geen banksparen. Dit zijn geen staatsobligaties. Dit zijn geen aandelen Ahold, KLM, of TSLA. Dit is geen 1000x leveraged exotische forex trade. Dit is geen bitcoin.
Het risico ligt — vooral bij liquidity mining — nog een aardig stukje hoger, vooral als je niet weet waar je mee bezig bent. En zelfs al ben je prima in staat om smart contracts te lezen en te duiden en bereid je dagelijks bezig te houden met het reilen en zeilen van je investeringen, dan nog loop je risico.
Dat betekent niet dat je je er per definitie verre van moet houden, zolang je er maar met open ogen instapt. Ik hoop dat dit artikel je wat aanknopingspunten heeft kunnen bieden om de inherente risico’s van yield farming goed in te dammen.
Merijn de Haen is een onafhankelijke crypto analist.
