testblog

De dollar is tijdens de Aziatische sessie gestegen tegenover de meeste andere belangrijke valuta op de forex, onder invloed van verschillende positieve cijfers over de Amerikaanse economie. Uitzondering was de yen, die juist terrein terug won op de dollar nadat de Japanse minister van financien, Taro Aso, waarschuwde dat de val van de yen te snel was.

De dollar index - waar belangrijke valuta als de euro, pond en yen worden uitgezet tegenover de USD - steeg de afgelopen uren van 87,45 tot 87,65. Daarmee blijft de index dicht in de buurt van de 88,05 die eerder deze maand werd bereikt, het hoogste punt in vier jaar tijd.

De dollar werd eerder deze week al ondersteund door de notulen van de laatste Fed vergadering, waaruit bleek dat de leden van het FOMC - het orgaan van de Federal Reserve dat gaat over het monetaire beleid - weinig gevaar zien voor de Amerikaanse economie in de lichte teruggang van de Europese, Japanse en Chinese economie.

Gisteren bleek bovendien dat het aantal eerste uitkeringsaanvragen in de VS is gedaald en dat de zgn. 'Philly Fed Manufacturing Index' - die producenten in het Federal District van Philadelphia vraagt naar hun economische vooruitzichten - deze maand sterk gestegen is, van 20,7 naar 40,8, waarbij een meting boven de 0 duidt op verbeterende omstandigheden. De Philly Fed Index wordt vaak gezien als graadmeter voor de rest van het land.

Verder bleek ook dat het aantal bestaande huizenverkopen afgelopen maand opnieuw is gestegen in de V.S.

Yen hoger na waarschuwing minister

Valutapaar USD/JPY moest de afgelopen uren echter juist terrein prijsgeven op de forex, ondanks de positieve berichten over de Amerikaanse economie, nadat Taro Aso, de Japanse Minister van Financien, na een kabinetsvergadering tegen verslaggevers zei dat de val van de Japanse yen "too rapid" was, een van de sterkste waarschuwingen sinds de Japanse centrale bank twee jaar geleden begon met het extreme geldverruimende beleid.

De koers van de USD/JPY daalde van rond de 118,30 tot 117,35 op de valuta markt, voordat enig herstel optrad aan het einde van de Aziatische sessie en de USD/JPY weer tot boven de 117,70 kwam. Gisteren bereikte de USD/JPY nog de hoogste koers sinds augustus 2007, op 118,98. 

Sommige analisten wezen erop dat Aso's opmerking de oververhitte sfeer rond de yen handel op de forex mogelijk heeft afgekoeld en dat de correctie mogelijk stevig zal zijn.

Kengo Suzuki, hoofd forex strategist bij Mizuho Securities Co. in Tokyo: "The higher the mountain, the greater the descent. A drop to around 115 yen is very possible."

De dollar is sinds 31 oktober - toen de Bank of Japan onverwacht het obligatie opkoop programma verder uitbreidde - met zo'n 10 yen gestegen, een stijging van meer dan 7 procent. 

Toch denken veel analisten dat de USD/JPY binnenkort alsnog de 120 zal halen, al worden er wel vraagtekens gezet bij hoe lang het paar dat niveau vervolgens vast zal kunnen houden. 

Daisuku Ueno, hoofd forex strategist bij Mitsubishi UFJ Morgan Stanley: "In terms of big figure targets, after coming this far there's really only 120 left. It's likely the market will make a run at that level, but if it gets there, the chances of a correction are high." 

Daarmee lijkt de 120 in ieder geval een stevige resistance te zijn voor valutapaar USD/JPY.

Valutapaar USD/JPY is de afgelopen uren verder gestegen op de forex, onder invloed van speculatie dat de partij van Premier Shinzo Abe de aangekondigde verkiezingen zal winnen. Ook de publicatie van de notulen van de laatste Fed vergadering hielp mee om de dollar te versterken tegenover de yen.

De koers van de USD/JPY was aan het begin van de Europese sessie gestegen tot 118,98, de hoogste stand sinds augustus 2007. Daarmee is de yen tegenover de dollar in een week tijd met 2,7 procent gedaald. Tegenover de euro daalde de yen tot het laagste punt sinds oktober 2008, op 149,14.

Sinds de Japanse centrale bank, de Bank of Japan (BOJ), eind oktober onverwacht aankondigde om het bestaande monetaire stimuleringsprogramma verder uit te breiden, is de dollar al zo'n 10 yen gestegen. Het uitstel van de nieuwe BTW verhoging en het aankondigen van nieuwe verkiezingen hebben de zwakte van de yen alleen maar vergroot.

Uit de notulen van de laatste Fed vergadering bleek gisteren bovendien dat de Amerikaanse centrale bank denkt dat de impact op de Amerikaanse economie van de enigszins verzwakte economische vooruitzichten voor Europa, China en Japan "is likely to be quite limited."

Daarmee lijkt er ruim baan voor de dollar om verder te stijgen. Dat denkt ook Alan Ruskin, hoofd forex strategie bij Deutsche Bank. "The Fed has left the green light shining brightly for further USD gains." aldus Ruskin, die daar aan toevoegde te denken dat de USD/JPY nog wat verder door kan stijgen, omdat de "take-profit zone still looks some way off, a little ahead of the major 120 yen level."

Het 120 niveau van de USD/JPY is de afgelopen dagen door verschillende marktspelers genoemd als haalbaar. Citibank berichtte dat bijna 40 procent van zijn klanten denkt dat de USD/JPY het 120 niveau voor het einde van het jaar bereikt zal hebben.

Ook Stephen Innes, senior trader bij OANDA in Singapore, denkt dat er nog meer in het vat zit voor de USD/JPY. "Now that 120 is within reach, I think the market wants to take it there." aldus Innes.

Een en ander zal onder andere afhangen van de ontwikkeling van de Amerikaanse economie, waar ook later vandaag weer cijfers over uitkomen. Als deze cijfers tegenvallen, dan zal de dollar mogelijk onder druk komen tegenover de yen. 

Euro lager na Duitse, Franse cijfers

De Euro is aan het begin van de Europese sessie onder druk gekomen op de forex, nadat bleek dat zowel Duitse als Franse inkoop managers pessimistischer zijn geworden over de economie.

In Frankrijk zijn inkoop managers uit zowel de dienstensector als de industrie deze maand opnieuw pessimistischer, zij het dat het pessimisme in de dienstensector iets minder was dan verwacht. Ook in Duitsland nam het vertrouwen in de vooruitzichten van de economie af in zowel de dienstensector als de industrie.

De EUR/USD reageerde direct, de koers van het belangrijkste valutapaar op de forex dook in een kwartier naar beneden van rond de $1,2570 tot $1,2508. Daarmee lijkt de weg open tot een nieuwe aanval op het $1,25 niveau. 

De yen bereikte de afgelopen uren tegenover dollar een nieuwe laagste stand in zeven jaar tijd op de forex, nadat Japanse premier Shinzo Abe bekend maakte een geplande BTW verhoging uit te stellen en nieuwe verkiezingen uit te schrijven. Ook tegenover de meeste andere valuta op de forex moest de yen terrein prijsgeven.

Valutapaar USD/JPY steeg op de valutamarkt tot 117,42 aan het begin van de Europese sessie, een nieuwe hoogste stand sinds oktober 2007. Ook de euro boekte winst tegenover de yen; valutapaar EUR/JPY steeg aan het begin van de Europese sessie tot boven de 147,10, de hoogste stand sinds oktober 2008. 

Geruchten dat premier Abe een geplande BTW verhoging zou willen uitstellen zongen al een paar weken rond in de markt. Abe's bekendmaking dat de BTW verhoging van 8 naar 10 procent - die voor oktober 2015 stond gepland - met 18 maanden zal worden uitgesteld, kwam dan ook niet echt als een verrassing. Toch  miste het bericht zijn uitwerking op de yen niet.

Mitul Kotecha, hoofd forex strategie Asia Pacific bij Barclays in Singapore: "It's more a case that this is seen as a boon for the economy and the equity market. Given the still-strong correlation between the equity market and the yen, it still suggests more upward momentum for dollar/yen."

Ook het uitschrijven van nieuwe verkiezingen wordt gezien als negatief voor de yen en positief voor de Japanse aandelenmarkten, al lijkt er door de afnemende steun voor de premier Abe's Liberale Democratische Partij wel iets meer onzekerheid over het gemak waarmee Abe de verkiezingen zou winnen.

Shinji Kureda, hoofd forex trading group bij Sumitomo Mitsui Banking Corp in Tokyo: "The yen's weakening trend remains intact. Should Abe's coalition fail to retain a majority in the election, that would damp dollar-yen's ascent, but the government should be able to clear such an easy challenge." Analisten van Sumitomo Mitsui verwachten dat de yen tegen het einde van het jaar rond de 120 zal noteren tegenover de dollar.

Ondertussen maakt krediet beoordelaar Fitch Ratings Ltd zich op voor een nieuwe beoordeling van Japan, die voor het einde van het jaar bekend zal worden gemaakt. Andrew Colquhoun, hoofd Asia-Pacific sovereigns bij Fitch, noemde de beslissing om de BTW verhoging uit te stellen een "significant development" voor Japan's zgn. credit rating profile. Op dit moment heeft Japan een rating van A+ met een negatief vooruitzicht. Een verlaging van Japan's credit rating zal mogelijk ook een negatief effect op de yen hebben.

Euro stabiel

De koers van de EUR/USD is de afgelopen uren stabiel boven de $1,25 gebleven. Het positieve sentiment rond de euro werd geholpen doordat gisteren bleek dat een belangrijke graadmeter liet zien dat het sentiment onder Duitse investeerders en analisten deze maand onverwacht significant hoger is uitgevallen dan verwacht. 

Het ZEW investeerders sentiment is in november voor het eerst in bijna een jaar gestegen, tot 11,5, van -3,6 vorige maand, waarbij een meting boven de 0 op toenemend optimisme duidt. 

De EUR/USD steeg daarop van rond de $1,2450 tot boven de $1,2540 aan het begin van de Europese forex sessie, niet ver van de $1,2580 die het valutapaar maandag bereikte, de hoogste stand in twee en halve week.

De euro herstelde de afgelopen uren van de grootste val in meer dan een week op de forex, gisteren, nadat ECB President Mario Draghi voor het eerst zei dat de Europese Centrale Bank mogelijk ook staatsobligaties zal opkopen, mocht dit nodig zijn.

Valutapaar EUR/USD daalde gisteren van $1,2580, de hoogste stand in twee en halve week, tot onder de $1,2450. Tijdens de Aziatische sessie herstelde het belangrijkste valutapaar op de forex zich enigszins; aan het begin van de Europese sessie noteerde de EUR/USD rond de $1,2490.

Draghi, die gisteren in Brussel het Committee voor Economische en Monetaire Zaken informeerde over het beleid van de ECB - zoals hij dat ieder kwartaal doet - zei in een Q&A sessie dat "Unconventional measures might entail the purchase of a variety of assets, one of which is sovereign bonds."

Eerder had Draghi al herhaaldelijk gezegd dat de ECB mogelijk zijn toevlucht zou nemen tot "unconventional measures" als dat nodig zou blijken te zijn om de economie te stimuleren en de aanhoudende 'laag-flatie' te bestrijden.

Over minder dan drie weken komt het bestuur van de ECB bijeen voor de laatste maandelijkse beleidsvergadering van het jaar. De ECB zal dan ook nieuwe economische vooruitzichten publiceren voor de Eurozone. Analisten verwachten dat de ECB de verwachtingen voor economische groei en inflatie daarbij opnieuw naar beneden zullen hebben bijgesteld.

Marktspelers speculeerden de afgelopen weken ook dat de ECB tijdens de december vergadering mogelijk zal besluiten om daadwerkelijk tot het opkopen van Europese staatsobligaties over te gaan, waarmee de Europese Centrale Bank zich voor het eerst echt tot op het terrein van quantitatieve verruiming zou begeven, zoals zijn Amerikaanse evenknie, de Federal Reserve, dat de afgelopen jaren al deed.

Yen wacht op Abe

De koers van de yen is de afgelopen uren in rustiger vaarwater gekomen op de forex, na de week volatiel begonnen te zijn. Valutapaar USD/JPY bewoog zich tijdens de Aziatische sessie tussen de 116,40 en 116,80. Gisteren legde het paar nog een flinke afstand af, van een piek van 117,05 - de hoogste stand sinds oktober 2007 -  tot 115,45.

Oorzaak van de wilde schommelingen zijn de geruchten dat de Japanse premier Shinzo Abe een geplande BTW verhoging mogelijk zal uitstellen en bovendien in december nieuwe verkiezingen zal uitschrijven - nu zijn Liberale Democratische Partij waarschijnlijk nog op een meerderheid kan rekenen tegen een gefragmenteerde oppositie.

Abe heeft als premier een agressief monetair beleid gevoerd, en verkiezingen die hij waarschijnlijk zou winnen worden dan ook gezien als positief voor de Japanse aandelenbeurzen en negatief voor de yen, die waarschijnlijk verder zal verzwakken vanwege meer geldverruimend beleid. Ook uitstel van de BTW verhoging wordt als negatief voor de yen en positief voor de beurs gezien.

Later vandaag houdt Abe mogelijk een persconferentie waarin hij zowel het uitstel van de BTW verhoging als nieuwe verkiezingen zal aankondigen.

Nagayuki Yamagishi, senior analist bij Money Square Japan in Tokyo: "If the sales tax is delayed and an early election is called tonight as reported, we should see short-term yen weakness."

Voor het moment lijken valuta handelaren te wachten op die aankondiging, waarna volatiliteit rond de yen mogelijk opnieuw zal toenemen op de forex.  

De yen beleefde een wilde Aziatische forex sessie aan het begin van de week, nadat bleek dat de Japanse economie het afgelopen kwartaal onverwacht opnieuw in een recessie is beland.

Valutapaar USD/JPY steeg aanvankelijk tot 117,05, het hoogste niveau sinds oktober 2007. De piek was echter van korte duur; onder invloed van een stevig dalende Japanse aandelenbeurs nam de behoefte aan de veilige haven status van de yen toe, waardoor de USD/JPY naar beneden dook. Nadat de 115,45 werd aangetikt op de forex herstelde de koers van de USD/JPY zich weer en steeg aan het begin van de Europese sessie tot 116,15. 

De Japanse economie is in het derde kwartaal een geannualiseerde 1,6 procent gekrompen, nadat de economie het kwartaal daarvoor al een (naar beneden bijgestelde) geannualiseerde 7,3 procent was gekrompen, volgend op de BTW verhoging in april dit jaar.

Aangezien de economie twee kwartalen op rij is gedaald is de Japanse economie dus in een recessie beland. Dat was onverwacht. Uit een rondgang onder economen door Bloomberg bleek dat de meeste economen juist een groei hadden verwacht van rond de 2,2 procent.

Door de slechte kwartaalcijfers lijkt een de volgende BTW verhoging - die voor 2015 op stapel staat maar waar premier Shinzo Abe de afgelopen weken al vraagtekens bij had gezet - vrijwel uitgesloten.

Minori Uchida, hoofd global markets research bij Bank of Tokyo-Mitsubishi UFJ: "This pretty much nails the tax-hike delay but stocks are looking shaky after the contraction in the economy. We could see 117 yen become a short-term peak."

De hoge volatiliteit van de dollar is deels te verklaren doordat de slechte economische cijfers de positie van de regerende Liberaal Democratische Partij (LDP) van premier Abe, verzwakken. De afgelopen weken gaat het hardnekkige gerucht dat Abe in december nieuwe verkiezingen zou willen uitschrijven, nu zijn partij waarschijnlijk nog voldoende steun heeft om de meerderheid in het parlement te behouden. Omdat de economie opnieuw in een recessie is beland lijkt de kans op een electorale verrassing nu echter groter.

Shusuke Yamada, hoofd forex strategist bij BOA Merrill Lynch in Tokyo: "In addition to the impact from the Nikkei's fall, the possibility of the ruling coalition losing some seats at the snap election and coming under fire from the opposition in the wake of the poor data is weighing on dollar/yen."

Shusuke voegde daar aan toe dat "Dollar/yen's rise to the 116 and 117 levels was based on a comfortable LDP election win, so that scenario is coming under review."

Een Japanse krant berichtte dat Abe morgen een persconferentie zal houden en daar zal aankondigen de nieuwe BTW verhoging uit te stellen en het parlement te zullen ontbinden. De krant noemde hiervoor overigens geen bronnen.

Nieuw-Zeelandse dollar hoger

Valutapaar NZD/USD steeg tijdens de Aziatische sessie nadat bekend werd dat de retail sales in het derde kwartaal met 1,5 procent zijn gestegen, bijna het dubbele van de 0,8 procent die verwacht was en ook meer dan de 1,1 procent van het kwartaal daarvoor.

De koers van de NZD/USD steeg daarop tot 0,7975 op de forex, het hoogste niveau sinds 29 oktober. De afgelopen uren moest de Kiwi - zoals de Nieuw-Zeelandse dollar ook wel genoemd wordt - echter weer terrein inleveren en daalde aan het begin van de Europese sessie onder de 0,7940. 

De dollar index is de afgelopen uren dicht genaderd tot de hoogste stand sinds 2010, voornamelijk onder invloed van een op de forex steeds verder verzwakkende yen, die door valuta handelaren geshort wordt vanwege geruchten dat een voorgenomen BTW verhoging zal worden uitgesteld en dat premier Shinzo Abe mogelijk volgende week al nieuwe verkiezingen zal uitschrijven.

De dollar index - die de dollar uitzet tegen de zes belangrijkste andere valuta op de forex - steeg tijdens de Aziatische sessie tot 88,07, slechts een paar tiks verwijderd van de 88,19 die vorige week bereikt werd,de hoogste stand sinds juni 2010.

De stijging van de dollar index lijkt op het moment vooral verzoorzaakt te worden door yen zwakte. Valutapaar USD/JPY bereikte namelijk de afgelopen uren een nieuwe hoogste stand in zeven jaar. Na eerder deze week dat record ook al aangescherpt te hebben door boven de 116 te breken, steeg het paar de afgelopen uren tot 116,37.

De yen is daarmee op weg naar een vierde achtereenvolgende week van verliezen tegenover de dollar op de forex, vier weken waarin de Japanse valuta al meer dan 8 procent verloor tegenover de greenback, de grootste daling onder de belangrijkste valuta.

De aanzet tot de daling van de afgelopen weken werd gegeven door de onverwachte vergroting van het bestaande geldverruimingsprogramma van de Japanse centrale bank, de Bank of Japan (BOJ), op 31 oktober. Deze week werd de yen vervolgens verder verzwakt door de geruchten dat premier Abe de BTW verhoging voor 2015 zou willen uitstellen en op korte termijn nieuwe verkiezingen zou willen uitschrijven, nu de kans nog groot is dat hij deze zal winnen. Beide geruchten worden gezien als positief voor de Japanse aandelenmarkten en negatief voor de yen. 

Sean Callow, forex strategist bij Westpac Banking Corp. in Sydney: "The U.S. dollar is broadly stronger, and the dollar-yen is probably leading that. I don't think anyone has really changed their overall view that most likely the sales-tax hike will be delayed." 

Strategisten van Morgan Stanley wijzen er ondertussen op dat er op het moment weinig ruimte lijkt te zijn voor tussentijdse correcties. "We believe that JPY corrections are likely to be more limited as this stage. Increased expectations of snap Japanese elections and delays implementing the sales tax hike currently support USD/JPY via a higher Nikkei."

Bloomberg berichtte dat een Japanse krant meldde dat Abe volgende week een persconferentie zal houden om het uitstel van de BTW verhoging aan te kondigen en uit te leggen waarom hij het parlement zal ontbinden en nieuwe verkiezingen zal uitschrijven. De krant noemde daarvoor overigens geen bronnen. 

Mocht Abe de BTW verhoging toch niet uitstellen en ook geen nieuwe verkiezingen uitschrijven, dan is er mogelijk ruimte voor de yen om te stijgen, maar voor het moment wordt er vooral gespeculeerd op een nog verder dalende yen. 

Kazuo Shirai, valuta handelaar bij Union Bank NA in Los Angeles: "The market likes the idea of a snap election and a delay in the sales-tax hike, and the yen is being sold against the dollar. I expect the yen to keep edging toward 120 per dollar."

Euro herstel

Ondertussen is de euro de afgelopen uren herstelt tegenover de dollar, onder invloed van meevallende cijfers uit de Eurozone. Zo bleek vanochtend dat de Franse economie in het derde kwartaal is gegroeid met 0,3 procent, waar op 0,1 procent was gerekend. De groei was -0,1 procent in het kwartaal daarvoor.

De Duitse economie is in het derde kwartaal met 0,1 procent gegroeid, in lijn met de verwachtingen. Het vorige kwartaal was de groei echter -0,2 procent, waardoor er vooraf enige vrees was dat de Duitse economie mogelijk opnieuw in een recessie zou zijn beland.

Valutapaar EUR/USD steeg aan het begin van de Europese sessie van rond de $1,2430 tot boven de $1,2470 op de forex. 

De Australische dollar moest tijdens de Aziatische sessie terrein prijsgeven op de forex, nadat de Assistant Governor van de Australische centrale bank zei dat interventie op de forex om de Australische dollar te verzwakken nadrukkelijk een optie blijft.

De koers van de AUD/USD daalde vervolgens in 10 minuten tijd van 0,8730 tot rond de 0,8670. De Aussie is dit jaar met zo'n 2,5 procent gedaald tegenover de USD, maar de Australische centrale bank, de Reserve Bank of Australia (RBA), heeft herhaaldelijk gezegd dat het de Australische dollar overgewaardeerd vindt gegeven de stand van de economie.

Vorige week daalde de AUD/USD tot het laagst punt dit jaar, op 0,8547, maar de afgelopen dagen leek de Aussie juist weer aan een opmars bezig. Die opmars werd door de opmerking van Assistant RBA Governor Christopher Kent gestopt, in ieder geval tijdelijk.

Kent, die de opmerking over mogelijke interventie plaatste als antwoord op een vraag na het geven van een speech, had eerder in zijn speech al gezegd dat de waarde van de Australische dollar vooral te hoog was in het licht van de signficante daling van de grondstoffen prijzen. De Australische economie is voor een groot deel afhankelijk van de export van grondstoffen die er gewonnen worden.

Kent's opmerking over mogelijke interventie werd door de markt snel opgepikt. Derek Mumford, directeur bij Rochford Capital, een forex risk-management bedrijf in Sydney: "Previously, only in very extreme situations where the market has become unstable, has the RBA induced some sort of market intervention." aldus Mumford, die de suggestie dat de RBA intern blijkbaar heeft gesproken over mogelijke forex interventie " new to the market" noemde. 

De Aussie had ook last van tegenvallende cijfers uit China, de grootste handelspartner van Australie. De groei van de Chinese industriele output bleef in oktober namelijk met een stijging van 7,7 procent ipv 8,0 procent in vergelijking met een jaar geleden achter bij de verwachtingen. Veel analisten denken dat de Chinese economie bezig is af te koelen, wat o.a. veel gevolgen kan hebben voor de Australische economie. 

Yen blijft onder druk

Ondertussen blijft het gesprek van de dag op de forex deze week toch vooral of en zo ja wanneer de Japanse premier Shinzo Abe nieuwe verkiezingen gaat aankondigen. 

Aandelen handelaren lijken in ieder geval te denken dat Abe binnenkort inderdaad nieuwe verkiezingen zal uitschrijven in de hoop langer in het zadel te blijven, want de Nikkei koerste opnieuw hoger. Het geldverruimende monetaire beleid dat Abe voorstaat wordt gezien als gunstig voor de aandelenmarkten.

De yen bleef ondertussen onder druk op de forex. Zo bleef valutapaar USD/JPY met een koers rond de 115,60 in de buurt van de hoogste stand in zeven jaar die dinsdag bereikt werd op 116,11.

Eerder deze week liet Abe ook weten dat hij overweegt om een nieuwe BTW verhoging uit te stellen, als blijkt dat de groei van de Japanse economie tegenvalt. Dat besluit zal mogelijk bekend worden gemaakt na publicatie van de derde kwartaal cijfers van de Japanse economie, zondagnacht / maandagochtend.

Masato Yanagiya, hoofd forex bij Sumitomo Mitsui Banking Corp. in New York: "The market has taken the idea of a delay in raising the sales tax as a positive, so stocks have been bought and dollar-yen has risen. Once we get an actual announcement, there's a good chance we'll see a further reaction in the market."

Mogelijk zal de volatiliteit rond de USD/JPY begin volgende week ook toenemen op de forex, als de kwartaal cijfers van de Japanse economie bekend worden.

De yen is de afgelopen uren in de buurt gebleven van het dieptepunt van 116 yen per dollar dat dinsdag bereikt werd op de forex, onder invloed van speculatie dat de Japanse premier in december mogelijk vervroegde verkiezingen zal uitschrijven.

De koers van de USD/JPY steeg dinsdag tot 116,10, de hoogste stand sinds oktober 2007. De afgelopen uren moest het valutapaar daar weer iets op inleveren en daalde tot 115,20 aan het begin van de Europese sessie; de 115,00 zal mogelijk een nieuwe support blijken voor de USD/JPY.

In de Japanse media circuleert het gerucht dat premier Shinzo Abe in december verkiezingen zal uitschrijven voordat hij nog meer electorale steun verliest. Omdat de oppositie gefragmenteerd is, zouden nieuwe verkiezingen de grip van Abe op de politiek kunnen versterken, ondanks zijn op dit moment afbrokkelende steun.

Abe heeft sinds zijn aantreden in december 2012 een agressief geldverruimende monetaire politiek bepleit om zo de economie uit het slop te trekken. Als Abe de verkiezingen wint zal dit daarom worden gezien als negatief voor de yen. 

Wat ook meespeelt in de huidige zwakte van de yen is Abe's opmerking, eerder deze week, dat hij overweegt om een voorgenomen BTW verhoging voor 2015 uit te stellen als de groei van de Japanse economie tegenvalt.

Abe heeft gezegd dat hij een besluit zal nemen over de BTW verhoging nadat de economische groei cijfers voor het derde kwartaal bekend zijn geworden, aankomende zondagnacht / maandagochtend. De verwachtig is dat die cijfers de kwetsbaarheid van het herstel van de Japanse economie zullen illustreren, nadat de economie in het tweede kwartaal met 1,8 procent kromp, volgend op de eerste BTW verhoging.

Als Abe de GDP cijfers voor het derde kwartaal aangrijpt om de nieuwe BTW verhoging uit te stellen, zal dat de yen mogelijk verder verzwakken. Het uitstellen van de impopulaire maatregelen zal Abe bovendien kunnen helpen bij eventuele nieuwe verkiezingen. 

Fiscaal-budgetair is het minder opportuun om de maatregel uit te stellen, maar zoals Masashi Murata, senior forex strategist bij Brown Brothers Harriman opmerkt: "Deteriorating fiscal discipline is of course a concern, but it is a mid- to long-term matter. Expectations towards further equity markets gains is a key factor weighing on the yen at the moment."

De correlatie tussen stijgende Japanse aandelenmarkten en een dalende yen is de afgelopen tijd inderdaad sterk gebleken. Terwijl de yen gisteren een nieuwe dieptepunt van de afgelopen 7 jaar bereikte, steeg de Japanse Nikkei naar de hoogste stand in 7 jaar.

Analisten haasten zich ondertussen om hun prognoses voor de yen naar beneden bij te stellen. Zo bleek uit een survey van Bloomberg onder 50 verschillende prognoses dat de gemiddelde yen prognose voor het einde van het jaar de afgelopen twee weken naar beneden is bijgesteld van 109 naar 111 yen per dollar, en Bank of America verlaagde de prognose voor de yen aan het eind van het jaar al van 108 naar 112 yen per dollar.

Ondanks dat de yen zwakte rondzingt in de markt is het aantal 'net shorts - het aantal netto short posities - slechts ongeveer de helft van dat in december. Er lijkt dus ruimte te zijn voor een groeiend aantal short posities.

Steven Englander, hoofd group of 10 forex strategie bij Citigroup in New York, concludeert dan ook: "There's still potential selling. Everyone talks a short yen story but it's very hard to find an investor who's short yen with both hands." 

Valutapaar USD/JPY (dollar yen) is op de forex tijdens de Aziatische sessie gestegen tot de hoogste stand in zeven jaar, onder invloed van een optimistisch stemming op de Japanse aandelenbeurs Nikkei, waardoor er duidelijk minder behoefte was aan risico-mijdende posities. 

De koers van de USD/JPY bewoog gisteren nog rond de 114,00, maar brak tijdens de Aziatische sessie opnieuw door de 115 grens. Aan het einde van de Aziatische forex sessie was het valutapaar gestegen tot 115,84, hoger dan de 115,59 die op 7 november werd bereikt en die toen de hoogste stand was sinds november 2007. 

De verzwakking van de yen werd mede veroorzaakt doordat Japanse aandelen stevig in trek waren. De Nikkei steeg met meer dan 2 procent, tot 17.124 punten, de hoogste stand sinds oktober 2007.

De stijging van de Nikkei werd op zijn beurt weer mede aangejaagd door Wall Street, waar de Dow Jones Industrial AVerage voor de vierde sessie op rij steeg, tot 17.613 punten, de hoogste stand ooit. Ook de &P 500 bereikte een all-time record, op 2038,70 punten. 

Kyosuke Suzuki, directeur forex bij Societe Generale in Tokyo: "Tokyo shares have risen in line with Wall Street, which hit record highs, and the trend is continuing in which dollar/yen follows equities higher." 

De Nikkei werd ook geholpen door de opmerking van de Japanse Premier Shinzo Abe dat een nieuwe verhoging van de BTW volgend jaar mogelijk zal worden uitgesteld als de economische groei cijfers tegenvallen. Markt spelers zullen daarom extra aandachtig kijken naar de groei cijfers van de Japanse economie over het derde kwartaal, die zondag worden gepubliceerd.

De opwaartse beweging in de USD/JPY lijkt extra krachtig te zijn na de dip van de dollar volgend op de licht teleurstellende Amerikaanse arbeidsmarkt cijfers, de zgn. Non-Farm Payrolls (NFPs). Die kwamen vrijdag binnen op 214.000 nieuwe banen in oktober in plaats van de vooraf verwachte 235.000 banen.

De dollar moest daardoor vrijdag en maandag terrein prijsgeven aan andere belangrijke valuta op de forex, zoals de euro, de yen en de pond, maar veel markt spelers gaven te kennen dat ze de dip in de dollar rally slechts als tijdelijk zagen.

Elsa Lignos, senior forex strategist bij RBC Capital Markets, in een bericht aan klanten: "USD buyers took advantage of the post-NFP dip to build on longs. We argued that relative to anything other than rather bloated expectations, Friday's payrolls report was a solid release and we prefer to fade USD weakness this week."

Een en ander hangt mogelijk wel af van de uitkomst van nieuwe data over de Amerikaanse economie die later in de week uitkomt, en dan met name de retail sales cijfers en het consumenten vertrouwen, die beiden vrijdag zullen worden gepubliceerd. Als die cijfers in lijn liggen met de verwachtingen, dan zal de dollar mogelijk nieuwe highs testen tegenover de yen en de euro.

Euro lager

De koers van de EUR/USD steeg gisteren kort tot boven de $1,25, maar moest daarna al snel terrein prijsgeven. Tijdens de Aziatische sessie werd het valutapaar meegesleurd in de positieve stemming over de Amerikaanse economie en een stijgend Wall Street.

Aan het begin van de Europese sessie noteerde het belangrijkste valutapaar op de forex rond de $1,2400, niet ver van de $1,2358 die vorige week bereikt werd, de laagste stand in twee jaar. 

Zowel de euro als de yen zijn tijdens de Aziatische forex sessie verder gestegen tegenover de dollar, nadat de Amerikaanse arbeidsmarkt cijfers vrijdag lager binnen kwamen dan verwacht, wat een spaak in de wielen van de dollar rally was. 

Valutapaar EUR/USD steeg op de forex van een dieptepunt van $1,2358 dat afgelopen vrijdag geraakt werd - de laagste stand in twee jaar tijd - tot $1,2487 tijdens de Aziatische sessie. Ook de yen boekte een behoorlijke winst tegenover de greenback; valutapaar USD/JPY daalde van 115,61, de hoogste stand in zeven jaar, tot 113,86 aan het eind van de eerste Aziatische sessie van deze week.

De aarzeling in het momentum van de dollar werd veroorzaakt door de Amerikaanse arbeidsmarkt cijfers, die afgelopen vrijdag uitkwamen op 214.000 banen erbij in oktober, lager dan de gemiddelde verwachting onder economen van zo'n 235.000 banen. Het werkeloosheidspercentage daalde wel, van 5,9 naar 5,8 procent. 

Valuta handelaren en forex analisten erkenden dat de licht tegenvallende cijfers ook werden gebruikt als excuus om winst te nemen en in te spelen op een verwachte adempauze voor de snel stijgende dollar en de hard dalende euro en yen.

Desmond Chua, strategist bij CMC Markets in Singapore: "The disappointing nonfarm payrolls data have given the markt an opportunity - especially a lot of investors in Asia - to take profits off the table from the dollar's strength. I'm still a dollar bull."

Dat lijkt het overheersende gevoel bij veel markt spelers; dat er sprake is van een tijdelijke teruggang, zeker geen omkering.

Mitul Kotecha, hoofd forex strategie Asia-Pacific bij Barclays in Singapore: "The move that we've seen since the Bank of Japan meeting was fairly strong, even a bit excessive. So it's not surprising that we've seen a little bit of a pullback (..)."

Het aantal netto long posities in de Amerikaanse dollar was in de eerste week van november het hoogst in zes jaar tijd, zo bleek vrijdag uit data van de Commodity Futures Trading Commission, terwijl het aantal negatieve speculaties in de euro vs. de dollar het meest was sinds juni 2012. De markt zat dus stevig long de dollar voor de non-farm payrolls, waardoor er weinig voor nodig was om de dollar een duwtje naar beneden te geven.

De dollar index, die eerder op de vrijdag gestegen was naar 88,19 - de hoogste stand sinds juni 2010 - daalde de afgelopen uren tot 87,32. 

In een teken dat forex analisten vooralsnog denken dat het slechts om een tijdelijke correctie gaat, verhoogde de National Australia Bank Ltd vandaag de kwartaal projecties van de dollar tegenover verschillende andere belangrijke valuta, waaronder de euro en de yen. Zo gaat de bank nu uit van een EUR/USD van 1,22 tegen het einde van het jaar, waar eerder werd uitgegaan van 1,26, en werd de verwachting voor valuta paar USD/JPY verhoogd van 117 naar 123 tegen het einde van 2015.

Aussie hoger

Ook de Australische dollar zat tijdens de Aziatische sessie in de lift. De Aussie werd geholpen door meevallende cijfers over de Chinese handelsbalans, zaterdag uitgekomen, waaruit bleek dat de groei van de Chinese export niet zo ver was afgenomen als eerder gevreesd. Hierdoor overheerste ook optimisme voor commoditie currencies zoals de Australische dollar. 

Valutapaar AUD/USD steeg tot boven de 0,8680 op de forex, terwijl het paar vrijdag nog rond de 0,8550 bewoog.

De koers van de dollar gemeten tegen een gemiddelde van de zes belangrijkste andere valuta op de forex is vrijdag gestegen tot het hoogste punt in vier jaar tijd, onder invloed van optimisme over de Amerikaanse arbeidsmarkt cijfers, de zgn. Non-Farm Payrolls, die later vandaag worden gepubliceerd.

De dollar index steeg tot 88,17, de hoogste stand sinds juni 2010. Sinds mei is de index al met bijna 12 procent gestegen. Eind oktober stond de index nog rond de 85,50. Sindsdien is de dollar echter geholpen door de onverwachte aankondiging van de Japanse centrale bank dat het het maandelijkse obligatie opkoop programma nog verder gaat verruimen. Valutapaar USD/JPY steeg daarop tot 115,52, de hoogste stand sinds november 2007. Aan het begin van de Europese sessie van vandaag bewoog de USD/JPY rond de 115,20 op de forex.

Vandaag is de blik vooral gericht op de publicatie van de Amerikaanse werkgelegenheidscijfers, die kunnen bevestigen, danwel deels ontkrachten, dat de Amerikaanse economie weer stevige grond onder de voeten aan het krijgen is.

De prognose van salarisadministratie kantoor ADP, eerder deze week, was in ieder geval positief, met een inschatting dat er in oktober zo'n 230.000 banen zijn bijgekomen in de Amerikaanse economie, wat beter was dan de verwachtte 214.000 banen.

Voor de officiele cijfers van het Bureau of Labor Statistics, die vanmiddag om 14.30 Nederlandse tijd worden gepubliceerd, wordt gerekend op een toename met 230.000 banen, een gelijkblijvend werkeloosheidspercentage van 5,9 procent en een lichte loonstijging van 0,2 procent.

Als de cijfers in lijn liggen met de verwachtingen, zal de dollar mogelijk wat terrein moeten inleveren, verwachten verschillende analisten, maar er lijkt meer interesse te zijn in gunstig instappen op een voortzetting van de dollar rally dan op het verkopen van de greenback.

Divya Devesh, forex strategist bij Standard Chartered Bank in Singapore: "If it's an in line, or if it's a slightly below expectations number, there will be some correction, but I don't think there will be a big, massive correction. People are still going to be interested in buying on dips." Devesh voegde daar aan toe dat Standard Chartered de dollar op de middel-lange termijn ziet stijgen tegenover de yen, tot mogelijk 119 yen per dollar tegen mid 2015.

Persconferentie Mario Draghi

De dollar index werd ondertussen ook geholpen door euro zwakte, als gevolg van de signalen die President van de Europese Centrale Bank Mario Draghi gisteren tijdens zijn persconferentie gaf dat er meer geldverruiming in het vat zit.

Draghi gaf tijdens zijn persconferentie aan dat de ECB de balans wil vergroten met zo'n 1 biljoen euro, tot een totaal van 3 biljoen euro en dat alle leden van het ECB bestuur bereid zijn om meer actie te nemen als dat nodig is, waarmee geruchten dat er binnen het ECB bestuur onenigheid zou bestaan over het geldverruimingsbeleid werden ontkracht.

"We are quite confident that the impact on our balance sheet size will be adequate, will be significant, will be sizable. The main message is that our balance sheet will keep expanding in the coming months and will continue expanding while the balance sheets of other central banks is bound to contract." aldus Draghi.

Andrew Bosomworth, managing director bij Pacific Investment Managemant Co in Munchen - tevens voormalig ECB econoom - wijst erop dat de mate van vergroting van de balans die Draghi voor ogen heeft ervoor zal zorgen dat de ECB ook staatsobligaties zal gaan opkopen.

"From an economic perspective, households and corporations should feel more convinced that the ECB is serious about reflating the Eurozone economy. From an investment perspective, investors should also feel more convinced that the euro will depreciate further." aldus Bosomworth.

De koers van de EUR/USD daalde gisteren onder invloed van Draghi's persconferentie van rond de $1,2530 tot $1,2364, het laagste niveau sinds augustus 2012. Aan het begin van de Europese sessie was er licht herstel voor de euro op de forex, tot iets onder de $1,24.

De USD/JPY is tijdens de Aziatische forex sessie gedaald, nadat het valutapaar eerder nog een nieuwe piek had bereikt door voor het eerst in 7 jaar tijd boven de 115 te komen.

De koers van de USD/JPY steeg een paar uur geleden eerst tot 115,52 op de forex, de hoogste stand sinds november 2007, voordat de dollar terrein moest toegeven tegenover de yen onder invloed van winstneming en de notie dat de stijging van de afgelopen dagen wel erg stevig was. Aanvankelijk daalde de USD/JPY tot rond de 114,10, maar aan het begin van de Europese sessie was het paar terug rond de 114,50.

Mitul Kotecha, hoofd Asia-Pacific forex strategie bij Barclays Plc in Singapore: "It's not surprising that we pivot around these key big-figure levels like 115. These are levels that might trigger a lot of profit taking or options barriers."

Wat daarbij meespeelt is dat de USD/JPY de afgelopen dagen wel erg snel is gestegen. Sinds de Japanse centrale bank vrijdag onverwacht aankondigde het maandelijkse obligatie opkoop programma te vergroten, is de yen met zo'n vijf procent gedaald tegenover de dollar. En ook tegenover de euro heeft de yen stevig terrein verloren, met een daling van bijna 4 procent in de afgelopen vijf dagen.

Technisch analisten wijzen er op dat de 14 daagse Relative Strength Index van de yen tegenover de dollar aan het begin van de week tot 20 is gedaald en sindsdien in ieder geval beneden de 30 is gebleven, wat er volgens sommige analisten op duidt dat de valuta 'oversold' is, en dat er mogelijk een correctie aankomt.

Joseph Capurso, forex strategist bij Commonwealth Bank of Australia: "It's been a wilde ride in the yen. The dollar-yen has moved up so much so quick that a period of consolidation is very likely". Capurso noemde daarbij het niveau van 110 als koersdoel.

Euro wacht op ECB

Valutapaar EUR/USD herstelde tijdens de Aziatische sessie tot $1,2530, maar moest daar aan het begin van de ochtend weer wat van inleveren en bewoog toen rond de $1,2510. Daarmee is de $1,2439, het laagste punt in twee jaar tijd dat aan het begin van de week bereikt werd, niet ver weg.

Van de cijfers moet de euro het op dit moment in ieder geval niet hebben. Zo bleek gisteren dat de retail sales in de Eurozone in oktober gedaald zijn met 1,3 procent, in plaats van de verwachtte daling met 0,6 procent. En vanochtend bleek dat de Duitse fabrieksorders in oktober met een stijging van 0,8 procent ook flink achterbleven bij de verwachting van 2,2 procent.

Alle ogen zijn nu gericht op de Europese Centrale Bank, en dan met name op ECB President Mario Draghi, die rond 14.30 zijn maandelijkse persconferentie houdt, die zoals gebruikelijk live wordt uitgezonden.

De vraag daarbij is in hoeverre Draghi hints zal laten vallen over toekomstige maatregelen in de richting van zgn. quantitative easing, oftewel het opkopen van staatsobligaties door de ECB om zo de geldhoeveelheid te verruimen. Een paar jaar geleden was dit nog onbespreekbaar voor de ECB, maar inmiddels is duidelijk dat de Europese Centrale Bank mogelijk ook bereidt zal zijn tot deze onconventionele maatregel om een eind te maken aan de 'laag-flatie' en de haperende Europese economie te stimuleren.

Koji Fukaya, president van FPG Securities in Tokyo: "Whether the euro can stay in the premises of $1,25 depends on how much of the ECB spices up its policy today. If the tweaks clearly point to future quantitative easing, the euro's trading range could shift down towards $1,20."

Analisten van BNP Paribas schrijven in een klantenbericht te verwachten dat Draghi vandaag zal signaleren dat de bank de balans verder zal gaan verruimen, en dat een aankondiging tot het opkopen van Europese staatsobligaties zal volgen in december.

Volatiliteit rond de euro zal tijdens de persconferentie naar verwachting hoog zijn op de forex.

De euro en de yen hebben de afgelopen uren terrein verloren tegenover de dollar, nadat duidelijk werd dat de Amerikaanse mid-term verkiezingen zijn gewonnen door de Republikeinen, die behalve de meerderheid in het Huis van Afgevaardigden nu ook de meerderheid krijgen in de Senaat.

De dollar index waarbij de dollar tegen de zes belangrijkste valuta op de forex wordt uitgezet, steeg de afgelopen uren van rond de 87,00 tot boven de 87,30.

De koers van de EUR/USD daalde van rond de $1,2570 tot onder de $1,2520 tijdens de laatste paar uur van de Aziatische sessie.

Gisteren had de EUR/USD in korte tijd juist nog een winst van 60 pips geboekt na een bericht van persbureau Reuters, waarin bronnen vanuit de Europese Centrale Bank (ECB) werden geciteerd die meldden dat collega's van ECB President Mario Draghi niet blij zouden zijn met zijn "secretive management style and erratic communication".

Vooral het feit dat Draghi een cijfermatig doel bekend had gemaakt voor de vergroting van de balans van de ECB terwijl het bestuur expliciet overeen was gekomen dit niet te doen, had bij sommigen wrevel gewekt.

Analisten bij CitiFX schreven in een bericht aan klanten naar aanleiding hiervan dan ook: "In essence, the report has cast doubt that Mario Draghi's colleagues will follow along with his easy money policies in the near term."

Morgen komt het ECB bestuur bijeen voor de maandelijkse beleidsvergadering. Aansluitend volgt dan de maandelijkse persconferentie van Mario Draghi. De verwachting is dat de ECB tijdens deze vergadering geen nieuwe maatregelen zal nemen.

De yen

De koers van de USD/JPY steeg tijdens de Aziatische sessie door naar het hoogste punt in zeven jaar tijd, geholpen door het resultaat van de Amerikaanse verkiezingen en opmerkingen van Haruhiko Kuroda, de gouverneur van de Japanse centrale bank, de Bank of Japan (BOJ).

De USD/JPY was aan het begin van de Europese sessie gestegen tot boven de 114,50, een niveau niet meer gezien sinds december 2007.

Door de uitslag van de Amerikaanse verkiezingen verkrijgen de Republikeinen - die vaak worden gezien als meer 'business friendly' - de meerderheid in zowel de Senaat als het Huis van Afgevaardigden, wat mogelijk een einde maakt aan de besluiteloosheid in Washington. Dat is althans de hoop en de reden dat investeerders bereid waren meer te kijken naar meer risicovolle investeringen, wat de yen onder druk zette.

Ook BOJ Gouverneur Haruhiko Kuroda deed een duit in het zakje (maar geen yen) door tijdens een speech te zeggen dat hij geen limiet zag aan de stappen die de BOJ mogelijk zou kunnen nemen om deflatie te verslaan. Zijn opmerking kwam nadat vorige week de BOJ juist onverwacht additionele geldverruimende maatregelen aankondigde en marktspelers dachten dat het daar voorlopig wel zo'n beetje mee voorbij was.

Fumio Nakakubo, regionaal chief investment officer Japan bij UBS AG in Tokyo:" (..)with Kuroda's speech, the message they are ready to take further action has gotten through. The view that there's a possibility the BOJ may ease further is prompting the yen selling."

De yen is de afgelopen drie maanden al met 5,1 procent gedaald, waarmee het van de tien belangrijkste valuta de slechtst presterende is. De dollar was daarentegen de best presterende belangrijke valuta op de forex, met een stijging van 7,1 procent.

De dollar index gaf tijdens de Aziatische sessie licht ruimte toe tegenover verschillende andere belangrijke valuta op de forex maar behield momentum voor een verdere stijging, in afwachting van de Amerikaanse werkgelegenheidscijfers en het rentebesluit van de Europese Centrale Bank, later deze week.

De Bloomberg Dollar Spot Index, die de dollar uitzet tegenover de 10 belangrijkste andere valuta op de forex, steeg gisteren tot 1.088,07, de hoogste stand sinds april 2009. De index steeg in oktober met 0,9 procent, de vierde maandelijkse stijging op rij.

Het momentum van de dollar - hernieuwd aangezwengeld nadat de Japanse centrale bank eind vorige week onverwacht het toch al stevige stimuleringsprogramma verder vergrootte, terwijl de Federal Reserve het zijne juist net had afgesloten - zal de aankomende dagen mogelijk nieuwe brandstof krijgen als blijkt dat ook het herstel van de Amerikaanse arbeidsmarkt doorzet.

Naohiro Nomoto, associate op de forex trading afdeling bij Bank of Tokyo-Mitsubishi UFJ in New York: "There's nothing else worth investing in other than the dollar from an economic-fundamental perspective. The dollar may test a new high if the employment data this week are also strong."

Dat lijkt het sentiment te zijn onder veel investeerders en valuta handelaren, dat zowel het divergerende beleid tussen de Amerikaanse en andere centrale banken als het relatief sterke herstel van de Amerikaanse economie de dollar 'the place to be' maken, en dat signalen die dat beeld bevestigen op dit moment meer effect hebben op het stijgen van de dollar dan dat negatieve signalen effect zullen hebben op het dalen ervan.

Woensdag komt salarisadministratie kantoor ADP met zijn maandelijkse prognose voor de groei van de Amerikaanse werkgelegenheid. De verwachting is dat deze rond de 215.000 banen zal liggen. De officiele cijfers van het Bureau of Labor Statistics volgen vrijdag, waarbij de schatting is dat deze rond de 230.000 zullen liggen, terwijl het werkeloosheidspercentage op 5,9 procent blijft, het laagste niveau sinds juli 2008.

Mark Kiesel en Mihir Worah, chief investment officers bij Pacific Investment Management Co, zien de toekomst voor de dollar in ieder geval rooskleurig in. "After a decade of weakness, the U.S. dollar is strengthening. The lack of synchronicity in the global economy will create some of the most compelling investment opportunities over the next year." Aldus Kiesel en Worah in een bericht aan klanten.

Aussie hoger na rentebesluit Reserve Bank of Australia

De Australische dollar klom tijdens de Aziatische sessie hoger op de forex, nadat de Australische centrale bank, de Reserve Bank of Australia (RBA), bekend maakte de rente op 2,5 procent te houden. Dat was op zich ook verwacht, maar het feit dat de RBA niet opnieuw waarschuwde voor een sterke Australische dollar, gaf de valuta wat lift op de forex. 

Derek Mumford, directeur bij Rochford Capital: "People were going into the announcement a little short of Aussie dollars on speculation that the RBA could be a little bit more dovish. But it's pretty much the standard comments and there's no real change and they had to cover their short positions."

De vooruitzichten voor de koers van de Australische dollar zijn overigens niet onverdeeld gunstig, aangezien de economie van de belangrijkste handelspartner van Australie, China, haperingen begint te vertonen. Valutapaar AUD/USD steeg dan ook weliswaar tot boven de 0,8730, maar bleef in de buurt van de 0,8642 die vorige maand werd bereikt, het laagste punt in vier jaar tijd op de forex. 

Valutapaar EUR/USD is tijdens de eerste Aziatische forex sessie van de week gedaald tot de laagste stand in 2 jaar tijd onder invloed van een sterke dollar, die op zijn beurt wordt aangejaagd doordat de Fed zijn obligatie opkoop programma heeft afgesloten terwijl de Japanse bank het zijne juist onverwacht heeft verruimd, wat de druk op de Europese Centrale Bank vergroot om ook aan meer geldverruiming te doen.

De koers van de EUR/USD daalde van rond de $1,2530 tot $1,2439, de laagste stand sinds augustus 2012. Aan het einde van de Aziatische sessie had de gemeenschappelijke currency wat terrein teruggewonnen op de greenback en bewoog rond de $1,2490.

Ook de yen moest opnieuw stevig inleveren tegenover de dollar en daalde tot een nieuw diepte record van 112,99, de laagste stand sinds december 2007. Dat was nog weer een 150 pips lager dan de 111,50 die afgelopen vrijdag werd bereikt en wat toen de laagste stand was sinds december 2008.

De snelle yen daling van vrijdag werd veroorzaakt door het onverwachte besluit van de Japanse centrale bank (BOJ) om het geldverruimingsprogramma te vergroten tot 80 biljoen yen ($721 miljard) per jaar, van de huidige 60 tot 70 biljoen yen per jaar. Vooral ook de timing van het besluit, twee dagen nadat de Fed bekend had gemaakt ook het laatste stuk van het obligatie opkoop programma te beeindigen, hielp mee om de yen snel te verzwakken op de forex. 

Nobuhiko Akai, hoofd trading bij Bank of Tokyo-Mitsubishi UFJ in Singapore: "Everyone had been expecting a 105-110 yen trading range for a while, but now that seems to have completely shifted to a 110-115 yen range." Akai voegde daar aan toe dat de 115 yen per dollar grens mogelijk voor het einde van het jaar getest zou worden.

Doordat de BOJ het geldverruimingsprogramma heeft vergroot neemt ook de druk op de ECB toe om het bestaande geldverruimingsprogramma uit te bouwen en in plaats van alleen gedekte obligaties ook staatsobligaties op te kopen, om zo de lage inflatie en haperende economische groei te stimuleren. 

Apolline Menut, analist bij Barclays: "In this environment of subdued growth and long-term low-flation, we expect the ECB to announce the purchase of government bonds of euro area member states by early next year at the latest."

De dollar vaart ondertussen wel bij al die aandacht voor de snel toenemende divergentie tussen het beleid van de ECB en de BOJ aan de ene kant en de Fed aan de andere. 

Zo steeg de dollar index - waarbij de dollar wordt uitgezet tegenover de zes belangrijkste andere valuta op de forex - tot 87,37, de hoogste stand in 4 jaar tijd.

Later in de week komen verschillende belangrijke cijfers uit over de Amerikaanse economie; wanneer deze in lijn liggen met de (positieve) verwachtingen, kan de rally van de dollar mogelijk nog verder aan kracht winnen.

Aussie lager

Ook de Australische dollar moest inleveren tegenover de greenback, al ging het hier vooral om negatief sentiment rond de Chinese economie - de grootste handelspartner van Australie - dat de aussie onder druk zette.

Uit een rapport over de Chinese dienstensector bleek dat deze de afgelopen maand het minst was gegroeid sinds februari, terwijl eerder al was gebleken dat ook de Chinese fabrieksactiviteit in oktober tot het laagste niveau in vijf maanden was gedaald.

De onzekerheid over de Chinese economie drukte duidelijk op de Aussie; de AUD/USD daalde van rond de 0,8800 tot 0,8705 op de forex. 

De yen is tijdens de Aziatische forex sessie tot het laagste punt in bijna zeven jaar tijd gedaald tegenover de dollar, nadat de Japanse centrale bank, de Bank of Japan (BOJ), onverwacht aankondigde het bestaande geldverruimingsprogramma verder te vergroten.

Valutapaar USD/JPY steeg op de forex in korte tijd zo'n 2 procent, van rond de 109,40 tot 111,50, de hoogste stand sinds januari 2008. Ook tegenover de euro boekte de yen flinke verliezen; de EUR/JPY steeg van 137,75 tot 140,03, de hoogste stand sinds eind september.

Het was de grootste daling voor de dollar/yen sinds BOJ Gouverneur Haruhiko Kuroda begin april 2013 aankondigde om de geldverruiming van de BOJ drastisch te vergroten, om zo de inflatie in twee jaar tijd op 2 procent te krijgen. 

Vanochtend maakte de Japanse centrale bank na de maandelijkse beleidsvergadering bekend het geldverruimingsprogramma te vergroten tot 80 biljoen yen ($721 miljard) per jaar, van de huidige 60 tot 70 biljoen yen per jaar. De verhoging kwam voor verreweg de meeste economen en investeerders totaal onverwacht. Zo had slechts drie van de 32 door Bloomberg ondervraagde economen voorspeld dat de BOJ de geldverruiming zou vergroten.

Todd Elmer, strategist bij Citigroup in Singapore: "This is a significant negative signal for the yen and the key really isn't the details in this case, it's the timing. Over time we're heading toward 112 yen per dollar."

Veel analisten hadden wel additionele stimulering verwacht, maar pas over een aantal maanden. Sommigen wezen er op dat de timing van Kuroda mogelijk te maken heeft met het feit dat de dollar rally de afgelopen dagen weer aan kracht gewonnen heeft, wat het effect op de yen van de nu aangekondigde additionele geldverruiming mogelijk vergroot.

Wat de druk op de yen verder vergrootte was het bericht in een Japanse krant dat een overheidscommissie plannen zou hebben goedgekeurd van het Government Pension Investment Fund (GPIF) om het aandeel aan buitenlandse aandelen te vergroten tot 25 procent en buitenlandse obligaties tot 15 procent, terwijl het aandeel aan Japanse obligaties zou worden vermindert tot 35 procent.

Eerder was er bovendien al positief nieuws gekomen voor de dollar, nadat gisteren bleek dat de voorlopige economische groei voor de V.S. in het derde kwartaal is uitgekomen op een geannualiseerde 3,5 procent, waar op 3,0 procent was gerekend.

Ook de EUR/USD werd hierdoor geraakt; het valutapaar daalde de tijdens de Aziatische sessie van $1,2630 tot onder de $1,2540 aan het begin van de Europese sessie. 

De druk op de euro zal de aankomende uren mogelijk nog verder worden vergroot nadat aan het begin van de Europese sessie bekend werd dat de Duitse retail sales in september met 3,2 procent zijn gedaald, waar gerekend was op een daling met 0,8 procent, en de Franse consumenten bestedingen zijn gedaald met 0,8 procent, waar gerekend was op een daling van 0,3 procent.

De dollar index - die de greenback uitzet tegen de belangrijkste andere valuta op de forex - steeg de afgelopen uren van 86,15 tot 86,72. Analisten van JPMorgan waarschuwen overigens voor al te veel enthousiasme ten aanzien van de Amerikaanse economische groei cijfers voor het derde kwartaal. 

"The upside surprise was mostly located in defence spending, inventories and, to a lesser extent, net foreign trade. All three of these categories tend to be associated with payback the following quarter. As a result we are lowering our early estimate for Q4 GDP growth from 3.0 percent to 2.5 percent." aldus analisten van JPMorgan in een klantenbericht. 

De dollar is tegenover de meeste andere valuta significant gestegen nadat de Federal Reserve gisteren in zijn verklaring, volgend op de maandelijkse beleidsvergadering, optimistischer klonk over de Amerikaanse economie dan vooraf door economen en investeerders was verwacht.

De dollar index - waarbij de greenback wordt uitgezet tegen de zes belangrijkste andere valuta - steeg van rond de 85,40 tot 86,29, de hoogste stand sinds 6 oktober. Daarmee lijkt de index er op de valreep toch nog een plusje uit te slepen voor de maand oktober, aangezien de dollar de maand begon rond de 85,90.

In de Fed verklaring stond weliswaar dat het Federal Open Market Committee (FOMC) van plan blijft om de rente gedurende "considerable time" laag te houden - zoals vooraf ook verwacht door analisten - maar het FOMC gaf ook dat de arbeidsmarkt voldoende hersteld was om een einde aan het obligatie opkoop programma, bekend als QE3, te rechtvaardigen. Verder gaf de Fed aan zich vooralsnog weinig zorgen te maken om dalende inflatie.

Masato Yanagiya, hoofd forex trading bij Sumitomo Mitsui Banking Corp in New York: "The Fed was more hawkish than investors had expected on both jobs and inflation. The reaction in currency markets was to buy the dollar."

Imre Speizer, markt strategist bij Westpac Banking Corp in Auckland, ging nog een stapje verder. "Fed policy makers have dispelled any doubts that they will normalize policy. The U.S. currency is back on its uptrend." aldus Speizer.

Dat laatste is natuurlijk de grote vraag: zal de dollar door de 'hawkish' klinkende Federal Reserve nu weer terugkeren naar de opgaande trend van de afgelopen maanden?

Feit is dat de hapering in oktober vooral tot stand kwam nadat uit de notulen van de laatste Fed vergadering bleek dat de FOMC leden zich hardop afvroegen of door een afkoelende mondiale economie het afbouwen van het eigen geldverruimende beleid mogelijk zou moeten worden vertraagd. 

Die vraag is nu vooralsnog met 'nee' beantwoord door het FOMC, aangezien QE3 definitief is beeindigd. Ook lijkt de weg vrij voor een renteverhoging in 2015, wat de eerste verhoging zou zijn sinds juni 2006. De kans dat de Fed rente in ieder geval zal hebben verhoogd in oktober 2015 is volgens futures handelaren in ieder geval opgelopen tot 75 procent, van 68 procent eind vorige week.

De dollar index is met de signficante stijging van de afgelopen uren in ieder geval weer in de buurt gekomen van de hoogste stand in vier jaar tijd die de index begin oktober bereikte, op 86,76. Het doorbreken van die grens zou een belangrijk signaal zijn dat de uptrend van de dollar inderdaad hersteld is. 

De EUR/USD was een van de valutaparen die het moest ontgelden vanwege het optimisme rond de dollar. Het belangrijkste valutapaar op de forex daalde in korte tijd van boven de $1,2760 tot onder de $1,2650. Tijdens de Aziatische sessie werd die daling voortgezet en aan het begin van de Europese sessie van vandaag was de EUR/USD gedaald tot $1,2573.

Daarmee lijkt het dieptepunt van $1,2515 dat begin oktober bereikt werd, de laagste stand sinds augustus 2012, ineens weer binnen bereik en is een aanval op deze support mogelijk niet ver weg.

Later vandaag komen de voorlopige derde kwartaalcijfers uit voor de Amerikaanse economie. De verwachting is dat de (geannualiseerde) groei is uitgekomen op 3,1 procent. Een verrassing aan de bovenkant zal de EUR/USD mogelijk een nieuwe zet geven in de richting van de $1,25.

De dollar is de afgelopen uren verder gedaald tegenover verschillende belangrijke valuta, na gemengde cijfers over de Amerikaanse economie en in afwachting van de uitkomst van de maandelijkse beleidsvergadering van de Federal Reserve, later vandaag.

De dollar index daalde de afgelopen uren van 85,44 tot 85,33. Daarmee is de dollar index deze week tot nu toe 0,4 procent gedaald. De dollar ligt daarmee op koers om voor het eerst sinds juni met een maandelijks verlies te sluiten. De index begon de maand oktober rond de 85,90.

Cijfers over de Amerikaanse economie lieten de afgelopen uren een gemengd beeld zien. Zo bleken de orders voor duurzame goederen in september met 1,3 procent te zijn gedaald, nadat deze in augustus ook al met 18,4 procent waren gedaald. Analisten hadden op een stijging van 0,4 procent gerekend.

Het Amerikaanse consumenten vertrouwen bleek deze maand evenwel gestegen tot 94,50, van 89 vorige maand, terwijl economen hier juist weer een daling hadden verwacht.

In het licht van het schijnbaar vooralsnog onevenwichtige herstel van de Amerikaanse economie denken sommigen dat de Fed vandaag mogelijk zal aankondigen het geldverruimingsprogramma QE3 nog tot het einde van het jaar in stand te houden, maar de meeste analisten zien de Fed QE3 toch deze maand beeindigen, met daarbij de aantekening dat de rente voorlopig nog onveranderd zal blijven. De onevenwichtige cijfers kunnen daarin wellicht net het zetje zijn voor de Fed om te laten doorschemeren dat het voorlopig geen actie zal ondernemen.

Kazuo Shirai, handelaar bij Union Bank NA in Los Angeles: "The end of QE is all but certain, but the question is how the Fed views the mixed economic data. If the statement retains the phrase that rates will stay low for a 'considerable time', the immediate reaction may be to sell the dollar."

Dat is het gevoel dat bij meerdere valuta handelaren lijkt te spelen en er aan bijdraagt dat de dollar de afgelopen dagen alvast wat is gedaald in aanloop naar de uitkomst van de Fed vergadering en de publicatie van de Fed Statement, rond 19.00 vanavond, Nederlandse tijd.

Euro stabiel

Valutapaar EUR/USD heeft zich tijdens de Aziatische sessie rustig gehouden en veelal tussen de $1,2750 - $1,2730 bewogen, na gisteren tot de hoogste stand in een week tijd te zijn gestegen, op $1,2765. Daarmee verdwijnt de support rond de $1,2600 verder naar de achtergrond, met daarachter dan nog weer de $1,2515 die begin oktober werd bereikt en die het laagste punt was sinds augustus 2012.

Het economische beeld voor de Eurozone is allerminst rooskleurig, maar de diepe val van de afgelopen maanden was mede te danken aan de stijgende verwachting dat de Federal Reserve de rente mogelijk eerder zou verhogen; met het afnemen van die verwachting heeft de EUR/USD een deel van die beweging teruggepakt. 

De dollar moest de afgelopen uren ondertussen ook tegen de yen inleveren op de forex. Gisteren steeg de USD/JPY nog tot boven de 128,20, maar aan het begin van de Europese sessie was het paar gedaald tot 107,94. De stijging van de yen werd mogelijk ook geholpen door het bekend worden van de voorlopige Industriele productie cijfers voor de Japanse economie, die op een groei van 2,7 procent uitkwamen, meer dan de 2,3 procent die was verwacht en ook aanmerkelijk beter dan de daling van 1,9 procent van de maand daarvoor.

De Amerikaanse dollar is de afgelopen uren onder druk gekomen tegenover verschillende andere valuta op de forex, in afwachting van de uitkomst van de twee dagen durende vergadering van de Federal Reserve, die later vandaag begint.

De dollar index daalde tijdens de Aziatische sessie van 85,58 tot 85,46, aan het begin van de Europese sessie. De greenback verloor onder andere terrein tegen de euro en de yen.

De EUR/USD daalde gisteren eerst tot rond de $1,2660 op de forex maar bewoog aan het begin van de Europese sessie van vandaag rond de $1,2715. De USD/JPY daalde gisteren van rond de 108,10 tot 107,60. Aan het begin van de Europese sessie noteerde de dollar/yen rond de 107,85.

Het Federal Open Market Committee (FOMC), het orgaan van de Federal Reserve dat gaat over het monetaire beleid, komt vandaag en morgen bijeen om te praten over de economische vooruitzichten voor de V.S., het afbouwen van het laatste stukje van het geldverruimingsprogramma - bekend als QE3 - en de ontwikkeling van het rentebeleid gedurende de aankomende maanden.

Het is de eerste vergadering sinds uit de notulen van de september vergadering bleek dat de Fed zich meer zorgen maakt om de afkoelende mondiale economie dan eerder werd gedacht, wat een - ieder geval voorlopig - einde maakte aan de dollar rally. 

Fed Voorzitter Janet Yellen zal deze keer geen persconferentie geven aansluitend aan het einde van de vergadering, maar de Fed komt wel met een verklaring. Analisten, investeerders en forex handelaren zullen deze FOMC statement nauwgezet lezen op hints over de rente ontwikkeling voor de aankomende maanden.

Yuki Sakasai, forex strategist bij Barclays in New York: "The key is going to be the tone of the Fed's statement, and I think the tone will be extremely cautious. In the near term, the dollar is going to be heavy."

Analisten denken dat er waarschijnlijk weinig beweging in de dollar zal zijn tot de uitkomst van de Fed vergadering. Evan Lucas, markt strategist bij IG, merkte op dat "trade overnight had a very distinctive feeling of 'wait and see'", en ook Sam Tuck, senior forex strategist bij ANZ Bank New Zealand in Auckland, schreef in een bericht aan klanten dat "markets are reluctant to strengthen the dollar".

Ondanks de haperingen van de afgelopen weken is de dollar de afgelopen drie maanden nog steeds met bijna 6 procent gestegen tegenover een gewogen gemiddelde van de 10 belangrijkste andere valuta op de forex, maar de glans is er voor het moment een beetje af.

Zagen futures traders eind september nog een kans van 85 procent dat de Federal Reserve de rente tegen oktober 2015 voor het eerst in zes jaar tijd zou hebben verhoogd, inmiddels is dat nog maar 49 procent.

Wat de dollar de aan het begin van de week ook niet hielp waren tegenvallende cijfers over de Amerikaanse economie. Zo bleven cijfers over het aantal nieuwe huizenverkopen in de V.S. behoorlijk achter bij de verwachtingen en bleek bovendien dat activiteit in de Amerikaanse diensten sector in oktober is gedaald tot het laagste niveau in zes maanden tijd. Ook bleek de produktie in de staat Texas de afgelopen maand te zijn afgenomen.

De Federal Reserve heeft steeds gezegd dat het zich bij het nemen van beslissingen over de rente ontwikkeling zal laten leiden door de actuele ontwikkeling van de economie en dat geen enkel pad vast staat. In het licht van het gemengde beeld over de Amerikaanse economie dat de afgelopen weken uit de diverse cijfers naar voren is gekomen, lijkt er dan ook gerede kans dat het FOMC andermaal zal laten doorschemeren dat het geen enkele haast heeft om de rente te verhogen, wat de dollar mogelijk onder druk zal houden op de forex. 

De euro is aan het begin van de week tegenover de dollar gestegen op de forex, nadat uit de lang verwachte uitslag van een belangrijke stress test voor Europese banken, uitgevoerd door de Europese Centrale Bank, bleek dat de kapitaalbehoeften van de 125 grootste banken kleiner waren dan eerder gedacht.

De EUR/USD steeg tijdens de Aziatische forex sessie tot $1,2707 en zette daarmee het herstel van vrijdag voort, nadat op donderdag nog de laatste stand in twee weken was bereikt, op $1,2614. Ook tegenover de yen werd winst geboekt door de euro; de EUR/JPY steeg korte tijd tot boven de 137,30, de hoogste stand in twee weken. Het paar kon dat niveau overigens niet vast houden en daalde aan het begin van de Europese sessie tot rond de 137,00.

Uit de stress test onder de 125 belangrijkste banken in Europa die eind 2013 werd uitgevoerd bleek dat 25 banken over te weinig kapitaal beschikten om een recessie en ineenstorting van de obligatie markt goed te doorstaan. De gezakte banken hadden in totaal een gezamenlijk tekort van 25 miljard euro.

De ECB  berichtte echter ook dat de meeste banken sindsdien maatregelen hadden genomen en dat van de 25 miljard euro inmiddels nog slechts 6,35 miljard euro niet is aangevuld. Geen enkele Franse, Duitse of Spaanse bank was nog genoodzaakt additioneel kapitaal te vinden.

Daarmee was het huidige kapitaal tekort aan de onderkant van wat de markt had verwacht dat banken nog nodig zouden hebben. Reden dus voor optimisme en voor de euro om te stijgen op de forex. 

Cherelle Murphy, senior econoom bij Australia & New Zealand Banking Group Ltd, merkte op dat de relatief gunstige uitkomst van de stress test support zou kunnen geven aan zowel de euro als wat meer riskantere assets. "With the ECB's Asset Quality Review now out of the way, the euro will be more responsive to the data, while the Australian dollar should continue to perform well."

Dollar wacht op Fed

Riskantere valuta en de euro zullen later in de week mogelijk ook steun krijgen vanuit de hoek van de Amerikaanse centrale bank, die woensdag komt met het maandelijkse rentebesluit en de beleidsverklaring - oftewel de FOMC statement - met daarin mogelijk aanwijzingen over het toekomstige rentebeleid.

Minori Uchida, hoofd forex strategist bij Bank of Mitsubishi-Tokyo UFJ: "The Fed will likely end its bond buying while maintaining its pledge to leave rates near zero for a considerable time. That should underpin risk assets and hamper the yen."

Tot een paar weken geleden verwachtten veel markt spelers nog dat de Federal Reserve mogelijk zou besluiten om de rente eerder te verhogen, mogelijk al in de eerste helft van 2015, maar sindsdien is gebleken dat Fed bestuursleden bezorgd zijn over het afkoelen van de mondiale economie, wat de rente verwachtingen verder heeft opgeschoven.

Daarmee is ook de dollar rally begonnen te haperen. Noteerde de dollar index - waarbij de greenback wordt uitgezet tegen de belangrijkste andere valuta - begin oktober nog rond de 86,70, de hoogste stand in vier jaar tijd, de afgelopen weken daalde de index tot onder de 85.

Sindsdien heeft de dollar zich echter weer wat hersteld en aan het begin van deze week beweegt de index zich rond de 85,50 - 60. Het wachten is nu op de Fed voor richting.

Toshiya Yamauchi, senior analist bij Ueda Harlow in Tokyo: "There's some uncertainty about what the Federal Reserve will do after the end of quantitative easing. I don't think it's the right time to aggressively buy the dollar."